Günəşin işığı kəndin dar yollarını işıqlandırır, quşların səsi isə kəndin sakitliyini tamamlayırdı. Hər şey harmoniyalı görünürdü, sanki zaman burada yavaşlamışdı. Amma bu sakitlikdə diqqət çəkən bir mənzərə vardı – yolun kənarında bir gənc taxtadan hazırlanmış silahı ilə oyun oynayırdı.

Silah o qədər səliqə ilə hazırlanmışdı ki, peşəkar dülgərin işini xatırladırdı. Amma gəncin geyimi qarışıq, saçları dağınıq, baxışları isə həm uşaq saflığını, həm də qəribə bir aləmə bağlılığı əks etdirirdi. Hərəkətləri bir az səliqəsiz, amma həvəs dolu idi; sanki bütün dünyanı anlamır, amma öz dünyasında böyük qəhrəmanlıq edirdi.

O, divarların arxasına gizlənir, sanki ermənilərlə döyüşürdü. Səslər çıxarır, bəzən aqressiv ifadələr işlədir, canfəşanlıqla “müharibəsini” davam etdirirdi. Mən onu bir müddət müşahidə etdim və sonra yaxınlaşıb söhbətə başladım. Ünsiyyət çətin idi – fikirlərini yarımçıq cümlələrlə ifadə edir, sözləri bəzən qarışıq, bəzən isə gözlənilməz dərinlik daşıyırdı. Amma hər sözündə qəribə bir fəlsəfi dərinlik hiss olunurdu; uşaq kimi sadə, amma heyrətamiz dərin.

Bir müddət söhbət etdikdən sonra artıq bir-birimizi daha yaxşı anlaya bilirdik. Yarımçıq cümlələr və əl-qol hərəkətləri ilə hisslərimizi ifadə edirdik. O, mənim baxışlarımı oxuyur, mən isə onun sözlərində gizlənmiş mənaları hiss edirdim. Bəzən gülürdük, bəzən isə sakitcə bir-birimizin yanında dayanırdıq, elə bil heç bir söz lazım deyildi. Bu sadə ünsiyyət artıq bir dostluq yaratmışdı; fərqli dünyalar olsa da, ürəklərimizdə ortaq anlayış yaranmışdı.

Birdən mən bir oyun təklif etdim:
– Gəl, hər iki əlimizdəki barmaqları sayaq görək. Görək, kimin əlində daha çox barmaq var.

Hər ikimiz barmaqlarımızı saydıq və nəticə eyni oldu. Gənc birdən güldü və taxta silahını səhvən öz ayağına tuşladı, sonra mənə baxaraq dedi:
– Bax, indi mənim barmaqlarım bir az da səninlə dostlaşdı!

Bu sözlər sadəcə bir cavab deyildi. Onun öz dünyasının fəlsəfi baxışı idi: barmaqların dəyişməzliyi həyatın sabitliyini simvollaşdırırdı. Hərəkətlərindəki qəribə uyğunsuzluq, səsi və ifadələrindəki dolaşıqlıq onun dünyasının bizim dünyadan fərqli olduğunu açıq göstərirdi, amma bütün bunlar onu daha maraqlı və dərin edirdi.

Üç gün sonra kəndə yenidən gəldim. Gənc yenə taxta silahı ilə oyununu davam etdirirdi. Məni görəndə qaçıb yaxınlaşdı və ciddi səslə dedi:
– Vallah, sən dəlisən. Hələ bilmirsən ki, barmaqlar həyatın sabitliyidir? Onların sayında heç vaxt dəyişiklik olmur!

O an anladım ki, bəzən ən dərin hikmətlər sadə oyunların içində gizlənir. Hər şeyin dəyişdiyi dünyada barmaqların dəyişməzliyi bir sabitlik, gəncin uşaqvari dünyası isə böyük fəlsəfənin simvolu idi. Sadə görünən davranışlar belə həyatın ən dərin həqiqətlərini əks etdirə bilər.

Bu gəncin sadə oyununda gizlənən dərin fəlsəfə, barmaqların dəyişməzliyində gördüyü həyat sabitliyi, bəlkə də çox “sağlam” insanların belə düşünə bilmədiyi bir həqiqəti əks etdirirdi.